Obowiązkiem każdego pracodawcy jest zapewnienie ochrony życia i zdrowia pracownika. Pracodawca powinien stosować wszystkie możliwe środki, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia wypadku. Środki ochrony zbiorowej mają pierwszeństwo nad środkami ochrony indywidualnej. Oznacza to, że w sytuacji, gdy środki ochrony zbiorowej nie mogą w pełni zapewnić bezpieczeństwa, pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia pracownikom środków ochrony indywidualnej (ŚOI). Mają one na celu zabezpieczenie przed działaniem szkodliwych i niebezpiecznych czynników w otoczeniu.
W branży energetycznej przepisy bhp nakładają obowiązek, aby wszystkie osoby, które zajmują się zawodową eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji energetycznych, posiadały odpowiednie kwalifikacje. Prace przy konkretnych urządzeniach energetycznych mogą wykonywać tylko te osoby, które uzyskały stosowne uprawnienia do ich obsługi. Ogromnie ważne jest również kładzenie nacisku na zapewnienie bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń energetycznych. Każde z nich musi być wyposażone w dokładną instrukcję eksploatacji, w której będą zawarte wszystkie informacje niezbędne do sprawowania bezpiecznej obsługi. Praca przy obsłudze takich urządzeń i instalacji elektrycznych wiąże się z narażeniem na różnego rodzaju zagrożenia. Oddziaływanie prądu elektrycznego na organizm człowieka może być bezpośrednie, kiedy przez jego ciało przepływa prąd elektryczny lub pośrednie, powodujące różnego rodzaju urazy termiczne, mechaniczne bądź inne, powstające bez przepływu prądu przez organizm.
Zagrożenia są związane z możliwością porażenia prądem elektrycznym, pożaru, wybuchu, zatrucia – podczas awarii, w wyniku zastosowania w instalacjach i urządzeniach elektrycznych szkodliwych materiałów, olśnienia oczu wywołanego łukiem powstającym przy zwarciu elektrycznym, itp. W pracy elektryków mogą występować również zagrożenia elektromagnetyczne spowodowane oddziaływaniem pola elektromagnetycznego na organizm człowieka. Najpoważniejszym z zagrożeń związanym ze stosowaniem energii elektrycznej jest zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym.
Jak prawidłowo dobrać odzież?
Najważniejszą rzeczą jest prawidłowa identyfikacja zagrożeń występujących na danym stanowisku. Po przeprowadzeniu rzetelnej analizy stanowiskowej, należy dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej w tym odzież ochronną. Odzież w tej branży musi zapewniać ochronę przed otwartym płomieniem i przepływem ciepła o dużej mocy. Tkanina, z której szyje się ubrania dla elektryka, nie powinny podtrzymywać płomienia, topić się ani zapalać. Odzież musi być wystarczająco mocna, aby zachować swoje właściwości ochronne przez cały okres użytkowania.
Odzież powinna być wykonana z włókien permanentnie trudnopalnych, modakrylowych i aramidowych. Dodatkowo, specjalnie zaprojektowany i przetestowany krój odzieży znacznie zwiększa poziom ochrony osób mających kontakt z instalacjami elektrycznymi.
Zagrożenia mogące wystąpić w branży energetycznej:
- Możliwość powstania urazów ciała, porażeń prądem na skutek nieumiejętnego stosowania elektronarzędzi lub używania uszkodzonych urządzeń
- Poparzenia
- Uszkodzenia wzroku
- Skaleczenia twarzy przez opiłki metalu, odpryski rdzy, wiórów drzewa, metalu, zwłaszcza podczas prac wykonywanych młotkiem
- Upadek z wysokości – możliwość powstania urazów lub śmierci na skutek braku środków ochrony zbiorowej i indywidualnej, braku nadzoru nad pracami na wysokości
Normy, które powinna spełniać odzież dedykowana do branży energetycznej:
- EN ISO 11612:2015 – Odzież chroniąca przed czynnikami gorącymi i płomieniem
- IEC 61482-2:2018 – Odzież chroniąca przed zagrożeniami spowodowanymi działaniem łuku elektrycznego
- EN 61482-1-1:2009 – Prace pod napięciem – Odzież chroniąca przed zagrożeniami termicznymi spowodowanymi łukiem elektrycznym
- EN 61482-1-2:2007 – Prace pod napięciem. Odzież chroniąca przed zagrożeniami termicznymi spowodowanymi łukiem elektrycznym
- EN 342:2017 (EN 342:2018-01) – Odzież chroniąca przed zimnem
- EN 343:2003+A1:2007, EN 343:2003+A1:2007/AC:2009 – Odzież chroniąca przed deszczem
Jedną z podstawowych norm w branży energetycznej jest IEC 6148-2. Norma ta określa wymagania i metody badań mające zastosowanie do materiałów i odzieży ochronnej przeznaczonej dla pracowników narażonych na termiczne oddziaływanie łuku elektrycznego. Zagrożenie porażenia prądem elektrycznym nie jest objęte tą normą.
Kolejną bardzo ważną normą, mająca zastosowanie w branży energetycznej, jest EN ISO 11612. Norma ta określa wymagania dla odzieży zaprojektowanej w celu ochrony użytkownika przed czynnikami gorącymi i płomieniem. Odzież ta pozwala na optymalne zabezpieczenie pracownika przed mechanicznymi i termicznymi uszkodzeniami, występującymi podczas spawania czy prac z czynnikami gorącymi.
Na wielu stanowiskach praca wykonywana jest na zewnątrz, często w złych warunkach pogodowych. Dlatego tak ważne jest, aby odzież na zimę była ciepłochronna, zgodna z normą EN 342:2017 oraz wodoszczelna, zgodna z normą EN 343:2018-01.
Oprócz zapewnienia odzieży trudnopalnej, konieczne jest także zadbanie o środki ochrony indywidualnej, między innymi o: rękawice, obuwie, okulary, hełmy, ochronniki słuchu, maski oraz urządzenia chroniące przed upadkiem z wysokości.
Nieodłączny element odzieży ochronnej w branży energetycznej stanowią rękawice ochronne. Materiał, z którego wykonane są rękawice, powinien nie przewodzić prądu: guma, skóra, nitryl czy też poliuretan. Rękawice powinny być w odpowiednim rozmiarze, aby nie ograniczały manualności.
Kolejnym nieodzownym elementem stroju elektryka jest profesjonalne obuwie ochronne, które powinno zapewniać maximum bezpieczeństwa. Podeszwa powinna mieć właściwości izolacyjne oraz antypoślizgowe. Praca w branży energetycznej wykonywana jest w różnych warunkach atmosferycznych, dlatego ważne jest, aby obuwie było nieprzemakalne. Ważne jest, aby obuwie odpowiednio dopasować do stopy.
Głowę i twarz elektryka powinny ochraniać dobrej jakości kask oraz okulary ochronne, które zabezpieczają przed ewentualnymi urazami.
Kompletując strój dla pracowników branży energetycznej należy dobrać odzież i środki ochrony indywidualnej wybierając produkty certyfikowane. Zapewnia to zgodność z obowiązującymi normami, zwiększając bezpieczeństwo.
Zapraszamy do zapoznania się z naszym „Przewodnikiem dla branży energetycznej”